Καρκίνος Προστάτη

Εξέλιξη και εξαλλαγή

Καλοήθης υπερπλασία

PIN (Προστατική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία)

Εντοπισμένος καρκίνος

Μεταστατικός καρκίνος

Ορμονοάντοχος καρκίνος

Ιστολογικά σε ποσοστό 95% τα νεοπλάσματα του προστάτη είναι αδενοκαρκινώματα.Σε μικρότερο ποσοστό 4,5% είναι όγκοι εκ μεταβατικού επιθηλίου και σε πολύ μικρότερο ποσοστό 0,5% νευροενδοκρινείς όγκοι,σάρκωμα,λέμφωμα κ.α

Εντοπισμένη νόσος

Τοπικά Προχωρημένη νόσος

Οι ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη δεν αποτελούν μία ομοιογενή ομάδα από πλευράς προ-γνώσεως και εκτάσεως της νόσου.

Υπάρχουν όμως προγνωστικοί παράγοντες που προκαθορίζουν την δυναμική της νόσου ξεχωριστά για κάθε ασθενή και μας δίνουν τις πληροφορίες για να επιλέγουμε την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Προγνωστικοί παράγοντες
• Κλινικό στάδιο
• Αρχικό PSA
• Ιστολογική ταξινόμηση κατά Gleason

Κλινική εικόνα

Ο πρώιμος καρκίνος του προστάτη είναι ασυμπτωματικός. Συμπτώματα προκύπτουν με τη πρόοδο της νόσου και είναι τα εξής :δυσουρία, συχνουρία, νυκτουρία ,αιματουρία, στάγδην ούρηση, μικρή ακτίνα ούρησης,επώδυνη εκσπερμάτιση.

Ο πληθυσμιακός έλεγχος για καρκίνο του προστάτη πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία των 50 ετών και πρέπει να περιλαμβάνει μέτρηση του προστατικού αντιγόνου PSA και δακτυλική εξέταση.

Το PSA είναι μια γλυκοπρωτείνη-πρωτεολυτικό ένζυμο που εκκρίνεται από το εκκριτικό επιθήλιο του προστάτη. Η βασική του λειτουργία είναι να μειώνει το ιξώδες του σπέρματος μετά την εκσπερμάτιση. Επειδή το PSA εκκρίνεται μέσα στον αυλό των αδενίων τα οποία δεν έρχονται σε επαφή με τα αιμοφόρα αγγεία ,το PSA δεν ανιχνεύεται φυσιολογικά στο αίμα. Οι λόγοι που το PSA περνάει στην κυκλοφορία είναι τρείς :νεόπλασμα, λόιμωξη και διόγκωση ή μηχανική καταπόνηση.

Η μοναδική εξέταση που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αδένα είναι η ιστολογική βιοψία.

Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η θεραπεία του καρκίνου προστάτη επιλέγεται βάση της έκτασης της νόσου,της αρχικής τιμής PSA και του βαθμού κακοήθειας όπως αυτός προκύπτει από την ιστολογική βιοψία.

Η ακτινοθεραπεία ως ριζική θεραπεία αντιμετώπισης της νόσου είτε ως θεραπεία διάσωσης μετά από ριζική προστατεκτομή είναι από τους βασικότερους τρόπους αντιμετώπισης αυτής της νόσου σε συνδυασμό με ή χωρίς ορμονοθεραπεία.

Εξέλιξη της ακτινοθεραπείας στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη

Η διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία IMRT (Intensity Modulated Raditherapy)είναι η πιο διαδεδομένη τεχνική αντιμετώπισης της νόσου παγκοσμίως με πλήρη ένδειξη και κάλυψη του μεγαλύτερου κόστους της θεραπείας από τα ταμεία και στην χώρα μας. Έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει τον τρόπο που διαχέεται η ακτινοβολία στο σχήμα του προστάτη αδένα και να ελαχιστοποιεί την ακτινοβόληση στους γύρω υγιείς ιστούς όπως το ορθό και η ουροδόχος κύστη με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των παρενεργειών της ακτινοθεραπείας.

Το ίδιο συμβαίνει και όταν είναι αναγκαία η ακτινοβόληση των πυελικών λεμφαδένων στις περιπτώσεις που η πιθανότητα λεμφαδενικής νόσου είναι υψηλή.Με την διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία προφυλάσσεται το λεπτό έντερο με αποτέλεσμα την αποφυγή παρενεργειών όπως διαρροικών κενώσεων κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας και απώτερων επιπλοκών όπως ανάπτυξη συμφύσεων και επεισόδια ειλεού στο μέλλον.

Απεικονιστικά καθοδηγούμενη ακτινοθεραπεία IGRT-(Image Guided Radiotherapy)

Είναι γνωστό πως ο προστάτης αδένας είναι ένα όργανο που κινείται εντός της ελάσσονος πυέλου και η θέση διαφοροποιείται σημαντικά από το μέγεθος των οργάνων που βρίσκονται δίπλα του όπως το ορθό και η ουροδόχος κύστη. Στην ακτινοθεραπεία αυτού του οργάνου λοιπόν είναι εξαιρετικά σημαντική η ακρίβεια και η σωστή αναπαραγωγή καθημερινά πριν την εφαρμογή της ακτινοθεραπείας. Αυτό επιτυγχάνεται με την καθημερινή απεικόνιση πριν τη θεραπεία και αυτόματη διόρθωση τυχόν μετατοπίσεων.

Η ακρίβεια στην εφαρμογή της θεραπείας και η δυνατότητα υψηλών δόσεων στην νόσο με ελάχιστες παρενέργειες για τον ασθενή καθιστούν την διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία την ενδεδειγμένη μορφή ακτινοθεραπείας στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη.